Dit is een gearchiveerde versie van www.webrichtlijnen.nl.

Webrichtlijnen versie 2 - Succescriterium U.9.1 Gebruik ten minste open specificaties

Principe Universeel - Creëer content die betekenisvol, voor iedereen bruikbaar, uitwisselbaar en duurzaam is

Richtlijn U.9 Openheid: Veroorzaak geen belemmeringen bij de creatie, publicatie en uitwisseling van content

Bedoeling van Richtlijn U.9

Het belang van openheid bij het communiceren of uitwisselen van informatie kan het beste worden uitgelegd met een voorbeeld: taal. Een taal is een algemeen geldende set spraak- en schriftregels - een specificatie - die ervoor zorgt dat mensen met elkaar kunnen communiceren, ervan uitgaand dat de 'zender' en 'ontvanger' dezelfde taal spreken. Als die twee partijen dezelfde specificatie hanteren, wordt communicatie vergemakkelijkt: het uitwisselen van informatie is effectief. Als de 'zender' de betekenis van woorden zou aanpassen of uitbreiden met eigen woorden zonder de 'ontvanger' daarover te informeren, kan dat al snel tot complicaties leiden. De ontvangende partij zal een aantal woorden immers niet (her)kennen. Bij een opmaaktaal als HTML kunnen voor één merk user agent bedoelde aanpassingen of uitbreidingen eenvoudig tot complicaties leiden, als die uitbreidingen door andere merken user agents niet worden herkend.

Gebruik van open standaarden is een zeer bruikbaar middel om het doel van onbelemmerde creatie, publicatie en uitwisseling van content te realiseren. En om maximale duidelijkheid te creëren in formele overeenkomsten tussen opdrachtgevers en -nemers.

Op het web is echter sprake van een grijs gebied: specificaties die breed worden gebruikt - en die in een enkel geval zelfs behoren tot de basisbouwstenen van het web - zijn (nog) niet formeel vastgesteld en voldoen dus niet aan de definitie van een open standaard.

In dit document wordt onderscheid gemaakt tussen open specificaties en open standaarden. Het verschil tussen de twee begrippen lijkt klein, maar is belangrijk. Met name bij het maken van strategische keuzes wordt aanbevolen te kiezen voor open standaarden, omdat in geval van open specificaties geen lange-termijnvoorspellingen zijn te doen over de stabiliteit en de status ervan. Overigens kan de implementatie van nieuwe technologieën in algemeen gangbare user agents een bruikbare indicatie zijn voor de duurzaamheid van een nieuwe technologie.

Succescriterium U.9.1 Gebruik ten minste open specificaties

U.9.1 Gebruik ten minste open specificaties: Gebruik bij het aanbieden van content ten minste open, niet leverancierafhankelijke en voor webcontent bedoelde specificaties. En geef bij gelijke geschiktheid de voorkeur aan open standaarden. (Niveau AA)

Niveau van conformiteit

AA

Bedoeling van dit Succescriterium

Kenmerkend voor open specificaties is dat er geen barrières zijn aan het gebruik van de specificaties door ICT-gebruikers en ICT-aanbieders. Specificaties die niet open zijn kunnen (potentiële) barrières kennen. Bijvoorbeeld omdat ze eigendom zijn van een softwareleverancier. Die kan beperkende voorwaarden opleggen aan haar concurrenten, of derden de toegang tot de eigen specificatie ontzeggen.

Open specificaties bevorderen de digitale uitwisseling van informatie, oftewel interoperabiliteit. Met behulp van open specificaties wordt de communicatie tussen mensen, machines en organisaties vereenvoudigd. Daarnaast vergroot het gebruik van open specificaties de onafhankelijkheid van softwareleveranciers.

Kenmerk van het web is dat door aanbieders van webcontent veelvuldig gebruik wordt gemaakt van specificaties die weliswaar open zijn, maar die nog niet een volledige goedkeuringsprocedure hebben doorlopen. Om die reden voldoen ze niet aan de definitie van een open standaard.

Het gebruik van nog niet formeel vastgestelde open specificaties kan een risico inhouden. De grootte van het risico houdt rechtstreeks verband met de ondersteuning door software waarmee webcontent wordt opgevraagd. Complicerende factor is overigens dat lang niet iedereen beschikt - of kan beschikken - over de laatste versies van softwareprodukten. Bij het gebruik van nog niet formeel vastgestelde open specificaties moet daarom terdege rekening worden gehouden met het feit dat ook oudere versies van software in gebruik zijn.

Ook de keuze voor bestandformaten die niet zijn bedoeld voor het web kan tot problemen leiden. Zo kan het aanbieden van content in tekstverwerkingsbestanden leiden tot een onoverkomelijk toegankelijkheidsprobleem voor gebruikers van mobiele apparaten.

Definities
content (webcontent)

informatie en zintuiglijke ervaring die aan de gebruiker doorgegeven wordt door middel van een user agent, met inbegrip van code of opmaak die de structuur, presentatie en interacties van de content definieert

open specificatie (voor webcontent)

een nauwkeurige omschrijving van een technologie waarmee content op het web wordt ontsloten en dat aan de volgende kenmerken voldoet:

  • de specificatie is gepubliceerd en over het specificatiedocument kan vrijelijk worden beschikt of het is te verkrijgen tegen een nominale bijdrage. Het moet voor eenieder mogelijk zijn om het te kopiëren, beschikbaar te stellen en te gebruiken om niet of tegen een nominale prijs
  • het intellectuele eigendom - met betrekking tot mogelijk aanwezige patenten - van (delen) van de specificatie is onherroepelijk ter beschikking gesteld op een 'royalty-free' basis
  • er zijn geen beperkingen omtrent het hergebruik van de specificatie
open standaard (voor webcontent)

een open specificatie die is goedgekeurd en wordt gehandhaafd door een non-profit organisatie. De lopende ontwikkeling van de open standaard gebeurt op basis van een open besluitvormingsprocedure die toegankelijk is voor alle belanghebbende partijen (consensus of meerderheidsbeschikking enzovoort)

user agent

alle software die webcontent voor gebruikers ophaalt en presenteert

Voorbeeld: webbrowsers, mediaspelers, plug-ins en andere programma's - waaronder hulptechnologieën - die helpen bij het ophalen en weergeven van en het interacteren met webcontent.

Voldoen aan succescriterium U.9.1 Gebruik ten minste open specificaties (niveau AA)

Afdoende technieken: technieken of combinaties van technieken die volstaan

Elk genummerd item in deze sectie staat voor een techniek of combinatie van technieken die afdoende wordt beschouwd om aan dit succescriterium te voldoen. Met de genoemde technieken wordt pas aan het succescriterium voldaan indien ze in overeenstemming zijn met de conformiteitseisen.

  1. Gu24: Er is uitsluitend gebruik gemaakt van open standaarden die worden ondersteund door gangbare user agents

  2. Gu25: Er is gebruik gemaakt van open standaarden (zie ook Gu24), in combinatie met nog niet vastgestelde open specificaties. Voor deze open specficaties gelden de volgende eisen:

    • ze zijn voldoende stabiel zijn
    • ze worden ondersteund door gangbare user agents;
    • de toepassing is niet aangemerkt als een 'gangbare fout' in versie 2 van de Richtlijnen voor de Toegankelijkheid van Webcontent (WCAG 2.0)
Gangbare fouten: praktijksituaties die veroorzaken dat webcontent niet voldoet

Als een 'gangbare fout' uit deze sectie van toepassing is, dan wordt niet aan het succescriterium voldaan.

  • Fu22: Gangbare fout voor succescriterium U.9.1 doordat informatie enkel wordt overgedragen met gebruikmaking van een specificatie die niet open is

  • Fu23: Gangbare fout voor succescriterium U.9.1 doordat gebruik wordt gemaakt van een nog niet formeel vastgestelde open specificatie, die niet breed wordt ondersteund door algemeen gangbare user agents, en waarbij delen uit de specificatie worden gebruikt, zonder dat daarvoor een gelijkwaardig alternatief wordt aangeboden

Normatieve content op deze pagina

De volgende content op deze pagina heeft de status 'normatief' en is ongewijzigd overgenomen uit het normdocument Webrichtlijnen versie 2: