Dit is een gearchiveerde versie van www.webrichtlijnen.nl.

WCAG 2.0 - Succescriterium 2.4.3 Focus volgorde

Principe 2: Bedienbaar - componenten van de gebruikersinterface en navigatie moeten bedienbaar zijn

Richtlijn 2.4 Navigeerbaar: Lever manieren om gebruikers te helpen navigeren, content te vinden en te bepalen waar ze zijn

De bedoeling van deze richtlijn is om gebruikers te helpen de content te vinden die ze nodig hebben en hen in staat te stellen om hun locatie bij te houden. Deze taken zijn vaak moeilijker voor mensen met functiebeperkingen. Bij het vinden, navigeren en oriënteren is het van belang dat de gebruiker zijn of haar huidige locatie kan bepalen. Voor de navigatie moet informatie beschikbaar zijn over de mogelijke bestemmingen. Schermlezers converteren content naar synthetische spraak die, omdat het audio is, in lineaire volgorde moet worden weergegeven. Sommige Succescriteria in deze richtlijn leggen uit welke maatregelen moeten worden genomen om te garanderen dat gebruikers van schermlezers de content met succes kunnen navigeren. Andere bieden gebruikers de gelegenheid om gemakkelijker navigatiebalken en paginakopen te herkennen en deze herhaalde content te omzeilen. Ongebruikelijke eigenschappen of gedragingen van de gebruikersinterface kunnen voor mensen met cognitieve beperkingen verwarrend werken.

Zoals beschreven in de verklarende woordenlijst van het bedrijf Motive Web Design, heeft navigatie twee hoofdfuncties:

Deze richtlijn moet in nauwe samenhang gezien worden met Richtlijn 1.3, die garandeert dat elke structuur in de content kan worden waargenomen, eveneens een sleutel tot navigatie. Koppen zijn vooral belangrijke mechanismen om gebruikers te helpen zich binnen content te oriënteren en erdoorheen te navigeren. Veel gebruikers van hulptechnologieën zijn afhankelijk van passende koppen om informatie snel door te nemen en gemakkelijk de verschillende paragrafen in de content te vinden. Voldoen aan Succescriterium 1.3.1 voor koppen behelst ook dat bepaalde aspecten van Richtlijn 2.4 worden aangepakt.

Succescriterium 2.4.3 Focus volgorde

2.4.3 Focus volgorde: Als een webpagina sequentieel genavigeerd kan worden en de navigatiesequenties hebben invloed op de betekenis of het gebruik, dan krijgen focusbare componenten de focus in de juiste volgorde waardoor betekenis en bedienbaarheid behouden blijft. (Niveau A)

Niveau van conformiteit

A

De bedoeling van dit Succescriterium is om te garanderen dat als gebruikers content sequentieel navigeren, zij informatie aantreffen in een volgorde die klopt met de betekenis van de content en die met het toetsenbord kan worden bediend. Dit zorgt voor minder verwarring, doordat gebruikers de gelegenheid krijgen zich een consequent mentaal model te vormen van de content. Er kunnen verschillende volgorden zijn die de logische relaties in de content weergeven. Zo geeft bijvoorbeeld zowel het bewegen door componenten in een tabel met één rij tegelijk als met één kolom tegelijk de logische relaties in de content weer. Beide volgorden voldoen aan dit Succescriterium.

De manier waarop sequentiële navigatievolgorde in webcontent wordt vastgesteld, wordt bepaald door de technologie van de content. Zo bepaalt eenvoudige HTML de sequentiële navigatie door middel van het begrip tabvolgorde. Dynamische HTML kan de navigatievolgorde wijzigen door naast scripting ook een tabindex attribuut te gebruiken, om focus op extra elementen mogelijk te maken. Als er geen scripting of tabindex attributen worden gebruikt, is de navigatievolgorde gelijk aan de volgorde waarin componenten in de contentstroom verschijnen. (Zie HTML 4.01 Specificatie, onderdeel 17.11, "Een element focus geven").

Een voorbeeld van toetsenbordnavigatie die niet de sequentiële navigatie is die in dit Succescriterium wordt behandeld, is navigatie met pijltjestoetsen om door een boomstructuur te navigeren. De gebruiker kan de pijltjestoetsen voor omhoog en omlaag gebruiken om van de ene naar de andere knoop te gaan. Door op de linker pijltjestoets te drukken kan een knoop worden uitgeklapt, waarna het indrukken van de neerwaartse pijl de focus verplaatst naar de net uitgeklapte knoop. Deze navigatievolgorde komt overeen met de verwachte bediening van een boomstructuur – zodra extra items worden uit- of ingeklapt, worden ze toegevoegd aan – of juist verwijderd uit – de navigatievolgorde.

De focusvolgorde hoeft niet identiek te zijn aan de door software bepaalde leesvolgorde (zie Succescriterium 1.3.2) zolang de lezer de wegpagina nog maar kan begrijpen en bedienen. Omdat er voor de content verscheidene logische leesvolgordes mogelijk kunnen zijn, kan de focusvolgorde elke volgorde volgen. Als de volgorde van een bepaalde presentatie echter afwijkt van de door software bepaalde leesvolgorde, kunnen gebruikers van deze presentaties er moeite mee hebben om de webpagina te begrijpen of te bedienen. Auteurs zouden zorgvuldig met al deze gebruikers rekening moeten houden bij het ontwerpen van hun webpagina's.

Er vindt bijvoorbeeld interactie plaats tussen de gebruiker van een schermlezer en de door software bepaalde leesvolgorde, of tussen een ziende toetsenbordgebruiker en de visuele presentatie van de webpagina. Er moet zorgvuldigheid worden betracht zodat de focusvolgorde voor beide groepen gebruikers begrijpelijk is en op geen van beide willekeurig overkomt.

Deze technieken komen ten goede aan toetsenbordgebruikers die documenten sequentieel navigeren en verwachten dat de focusvolgorde overeenkomt met de sequentiële leesvolgorde.

  • Mensen met mobiliteitsbeperkingen die voor de bediening van een pagina afhankelijk zijn van toegang met een toetsenbord hebben baat bij een logische, gebruiksvriendelijke focusvolgorde.

  • Mensen met beperkingen die lezen moeilijk maken, kunnen gedesoriënteerd raken als de focus door gebruik van de tabtoets onverwacht wordt verplaatst. Zij hebben baat bij een logische focusvolgorde.

  • Mensen met visuele functiebeperkingen kunnen gedesoriënteerd raken als de focus door gebruik van de tabtoets onverwacht wordt verplaatst of wanneer ze de content die een interactief element omringt niet gemakkelijk kunnen vinden.

  • Voor een gebruiker die een schermvergroter gebruikt en een hoog niveau van vergroting instelt, is vaak maar een klein deel van de webpagina zichtbaar. Zo'n gebruiker kan een veld in de verkeerde context interpreteren als de focusvolgorde niet logisch is.

Definities
webpagina

een niet ingebed bestand dat door middel van HTTP verkregen wordt uit een enkele URI plus alle andere bestanden die door een user agent gebruikt worden bij het weergeven of bedoeld zijn om samen met het niet ingebedde bestand te worden weergegeven

Opmerking 1: hoewel alle "andere bestanden" weergegeven zouden worden met het primaire bestand, zouden ze niet noodzakelijk tegelijkertijd met elkaar worden weergegeven.

Opmerking 2: ter wille van conformiteit met deze richtlijnen moet een bestand "niet ingebed" zijn binnen de reikwijdte van conformiteit om als een webpagina te worden beschouwd.

Voorbeeld 1: een webbestand met inbegrip van alle ingebedde afbeeldingen en media.

Voorbeeld 2: een webmailprogramma dat opgebouwd is met gebruik van Asynchrone JavaScript en XML (AJAX). Het programma bevindt zich in zijn geheel op http://example.com/mail, maar bevat een inbox, een lijst met contacten en een kalender. Er worden links of knoppen geleverd, die er voor zorgen dat de inbox, de lijst met contacten of de kalender getoond worden, maar die de URI van de pagina als geheel niet veranderen.

Voorbeeld 3: een aanpasbare portaalpagina waarbij gebruikers te tonen content kunnen kiezen uit een set van verschillende contentmodules.

Voorbeeld 4: als je met je browser naar "http://shopping.example.com/" gaat, ga je een filmachtige interactieve winkel binnen waar je je visueel in een winkel verplaatst en producten van de schappen om je heen pakt en in een visuele winkelwagen voor je plaatst. Als je een product aanklikt, wordt het aan je gedemonstreerd met een folder met specificaties daarnaast zwevend. Dit kan een website van een enkele pagina zijn of gewoon één pagina binnen een website.

sequentieel genavigeerd

genavigeerd in de volgorde gedefinieerd voor het voortbewegen van de focus (van één element naar het volgende) door middel van een toetsenbordinterface

Voldoen aan succescriterium 2.4.3 Focus volgorde (niveau A)

Afdoende technieken: technieken of combinaties van technieken die volstaan

Elk genummerd item in deze sectie staat voor een techniek of combinatie van technieken die afdoende wordt beschouwd om aan dit succescriterium te voldoen. Met de genoemde technieken wordt pas aan het succescriterium voldaan indien ze in overeenstemming zijn met de conformiteitseisen.

Bron: How to meet WCAG 2.0, success criterion 2.4.3 (Engelstalig)
Links in deze sectie verwijzen naar Engelstalige content.

  1. G59: De interactieve elementen in een volgorde zetten die aansluit bij sequenties en relaties binnen de content

  2. Focus geven aan elementen in een volgorde die volgordes en verbanden binnen de content volgt door middel van een van de volgende technieken:

    • H4: Een logische tabtoetsvolgorde creeëren door links, bedieningselementen voor formulieren en objecten (HTML)

    • FLASH15: De tabIndex eigenschap gebruiken om een logische leesvolgorde en een logische tabvolgorde te specificeren in Flash (Flash)

    • C27: De DOM-volgorde in overeenstemming brengen met de visuele volgorde (CSS)

    • PDF3: Zorgen voor de juiste tab- en leesvolgorde in PDF-documenten (PDF)

    • SL34: De standaard tabvolgorde van Silverlight gebruiken en de tabvolgorde aanpassen via Eigenschappen (Silverlight)

  3. Een webpagina dynamisch wijzigen door middel van een van de volgende technieken:

    • SCR26: Dynamische content invoegen in het Document Object Model onmiddellijk volgend op zijn activerende element (Scripting)

    • SCR37: Aangepaste dialogen creëren op een apparaat-onafhankelijke manier (Scripting)

    • SCR27: De volorde van paragrafen op de webpagina aanpassen door middel van het Document Object Model (Scripting)

Aanbevolen technieken: technieken die verder gaan dan is vereist

De items in deze sectie gaan verder dan wat is vereist om aan het succescriterium te voldoen. Ze kunnen worden gebruikt om content optimaal toegankelijk te maken.
Gebruik van aanbevolen technieken heeft geen invloed op het niveau van conformiteit dat kan worden geclaimd.

Bron: How to meet WCAG 2.0, success criterion 2.4.3 (Engelstalig)
Links in deze sectie verwijzen naar Engelstalige content.

  • Een mechanisme aanbieden van zeer goed zichtbare markering voor links of bedieningselementen, zodra ze de toetsenbordfocus krijgen (toekomstige link)

  • Alternatieve presentatievolgordes creëren (toekomstige link)

Aanbevolen technieken voor richtlijn 2.4
Gangbare fouten: praktijksituaties die veroorzaken dat webcontent niet voldoet

Als een 'gangbare fout' uit deze sectie van toepassing is, dan wordt niet aan het succescriterium voldaan.

Bron: How to meet WCAG 2.0, success criterion 2.4.3 (Engelstalig)
Links in deze sectie verwijzen naar Engelstalige content.

  • F44: Voldoet niet aan Succescriterium 2.4.3 doordat tabindex is gebruikt om een tabvolgorde te creëren die de betekenis en bedienbaarheid niet intact laat

  • F85: Voldoet niet aan Succescriterium 2.4.3 doordat er dialogen of menu's worden gebruikt die in de documentstructuur niet direct volgen op het bedieningselement waarmee ze worden geactiveerd

Normatieve content op deze pagina

De volgende content op deze pagina heeft de status 'normatief' en is ongewijzigd overgenomen uit het normdocument Webrichtlijnen versie 2: