Audit digitale toegankelijkheid website CBS


Onderzoeker
200 OK, Jules Ernst
Datum
13 maart 2020
Opdrachtgever
CBS, Joost Broersen

Samenvatting onderzoeksresultaat

De website van CBS voldoet nog niet aan WCAG 2.1 niveau AA. Er zijn 27 van de 50 succescriteria waar één of meer fouten zijn gevonden. In dit document is vastgelegd in hoeverre de website voldoet aan de toegankelijkseisen die vastgelegd zijn in WCAG, de Web Content Accessibility Guidelines.

Dit is het verslag van de toegankelijkheidsaudit van cbs.nl. Het onderzoek is tussen 6 maart 2020 en 13 maart 2020 uitgevoerd op een testomgeving van het CBS, de omgeving die uiteindelijk op de liveomgeving gezet wordt. Op veel plaatsen is al rekening gehouden met toegankelijkheid. Desondanks zijn veel problemen gevonden. De website cbs.nl is dan ook een grote website met een verscheidenheid aan content. De meeste problemen zijn gelukkig relatief eenvoudig op te lossen. Op basis van dit rapport zal het CBS inventariseren wat de impact is en een traject ingaan waarin de website verbeterd zal worden.

Scope van de evaluatie

Naam websites CBS
Scope van de website
  • Alles op cbs.nl (testomgeving: www-acc9.outputteam.party)
  • Niet de pagina's op alle subdomeinen
  • Niet de pagina's op cbsinuwbuurt.nl
  • Niet de pagina's op cbsquiz.nl
Voor de niet onderzochte websites worden aparte onderzoeken uitgevoerd.
Conformiteitsdoel WCAG 2.1 niveau AA
Basisniveau van toegankelijkheid ondersteund Gangbare browsers en hulpsoftware.

Overzicht toetsresultaat

Resultaat
Principe Voldoende Onvoldoende Onbekend
1 Waarneembaar 7 13 0
2 Bedienbaar 9 8 0
3 Begrijpelijk 6 4 0
4 Robuust 1 2 0
Totaal 23 27 0

Leeswijzer

De gevonden problemen zijn slechts voorbeelden. Ga daarom bij elk probleem na of dit ook op andere plekken vorkomt. Dit onderzoek is slechts een steekproef van een aantal pagina's. Er zijn zo veel mogelijk verschillende type pagina's opgenomen in de sample om zo een goede indruk te krijgen van de toegankelijkheid. Let op! Bij het aanbrengen van verbeteringen of wijzigingen op de website/app kunnen nieuwe problemen ontstaan.

Er zijn PDF-documenten met toegankelijkheidsproblemen aanwezig. Er geldt voor overheden een tijdelijke uitzondering voor PDF-bestanden. Lees alles hierover op de website van Digitoegankelijk over kantoorbestandsformaten. PDF-bestanden die je nodig hebt bij een belangrijke taak zoals vergunning of rijbewijs aanvragen vallen buiten deze uitzondering en moeten nu al toegankelijk zijn. Vanaf 23 september 2020 moeten alle nieuw geplaatste PDF-documenten wel toegankelijk gepubliceerd worden.

Er is video of audio met toegankelijkheidsproblemen aanwezig. Er geldt voor overheden een tijdelijke uitzondering voor video- en audio-content. Lees alles hierover op de website van Digitoegankelijk over geluid, bewegend beeld en filmpjes. Vanaf 23 september 2020 moeten nieuwe geplaatste video en audio wel toegankelijk gepubliceerd worden.

Uitgebreide toetsresultaten

1. Waarneembaar

1.1 Tekstalternatieven

1.1.1 Niet-tekstuele content (Niveau A)

Alle niet-tekstuele content die aan de gebruiker wordt gepresenteerd, heeft een tekstalternatief dat een gelijkwaardig doel dient, behalve voor de hierna vermelde situaties.

  • Bedieningselementen, invoer: Als niet-tekstuele content een bedieningselement is of gebruikersinvoer accepteert, dan heeft ze een naam die het doel ervan beschrijft. (We verwijzen naar succescriterium 4.1.2 voor aanvullende eisen over bedieningselementen en content die gebruikersinvoer accepteren.)
  • Op tijd gebaseerde media: Als niet-tekstuele content op tijd gebaseerde media is, dan leveren tekstalternatieven ten minste een beschrijving van de niet-tekstuele content. (We verwijzen naar Richtlijn 1.2 voor aanvullende eisen ten aanzien van media.)
  • Test: Als niet-tekstuele content een test of oefening is die, als ze door middel van tekst gepresenteerd wordt onjuist zou zijn, dan leveren tekstalternatieven ten minste een beschrijving van de niet-tekstuele content.
  • Zintuiglijk: Als niet-tekstuele content primair is bedoeld om een specifieke zintuiglijke ervaring te creëren, dan leveren tekstalternatieven ten minste een beschrijving van de niet-tekstuele content.
  • CAPTCHA: Als het doel van niet-tekstuele content is om te bevestigen dat content wordt gebruikt door een persoon in plaats van een computer, dan worden tekstalternatieven geleverd die het doel van de niet-tekstuele content identificeren en beschrijven. En er worden alternatieve vormen van CAPTCHA aangeboden gebruikmakend van uitvoermodes voor verschillende soorten van zintuiglijke perceptie om tegemoet te komen aan verschillende functiebeperkingen.
  • Decoratie, opmaak, onzichtbaar: Als niet-tekstuele content puur decoratief is, slechts voor visuele opmaak wordt gebruikt, of niet aan gebruikers wordt gerepresenteerd, dan wordt het op zo'n manier geïmplementeerd dat het genegeerd kan worden door hulptechnologie.

Informatie over succescriterium 1.1.1 Niet-tekstuele content


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/classificaties/algemeen/… is een link opgenomen naar een PDF-bestand. De afbeelding heeft een foutieve tekst "PDF icon", maak hiervan de betekenis bij de link "PDF". Zie ook SC 2.4.4

Op de pagina www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/39/… bij bronnen staan 2 links. De links hebben een afbeelding bijvoorbeeld om een externe link uit te beelden. Hiervoor is geen tekstalternatief beschikbaar, waardoor mensen met bijvoorbeeld een screenreader deze informatie missen.

Op elke pagina is een knop "Uw mening" aan de zijkant van het scherm te zien. Hier wordt een afbeelding voor gebruikt waar het alt-attribuut ontbreekt.

Er wordt gebruik gemaakt van CSS die visueel verborgen is maar zichtbaar is voor hulpsoftware (classnaam: visually-hidden). In de CSS wordt gebruik gemaakt van "clip: rect(0 0 0 0);". Gebleken is dat in sommige combinaties met voorleessoftware de tekst onzichtbaar bleef vanwege de grootte van 0. Maak hiervan 1px.
Zie ook: www.200ok.nl/tips/visually-hidden/

Voor PDF geldt de tijdelijke uitzondering. Zie voor meer info de leeswijzer in dit document.
Het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/_pdf/2020/03/… bevat grafieken. Deze grafieken komen op meerdere pagina's voor, waaronder pagina 28 en 29. De alternatieve tekst bij de grafieken ontbreekt. Geef deze afbeelding alsnog een juiste alternatieve tekst.

Het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/_pdf/2020/03/… bevat pagina's met volledige foto's die in het algemeen voor sfeer zorgen. De afbeelding op pagina 61 (boerderij met kippen) heeft een alternatieve tekst die automatisch gegenereerd is. De afbeelding is decoratief, maak er een artifact van.
De afbeelding op de volgende pagina heeft geen alternatieve tekst. Dat is goed. De grote 6 duidt het nieuwe hoofdstuk aan, herkenbaar aan de titel op de volgende pagina. het is beter om de 6 niet-visueel in tekst mee te geven dat het "hoofdstuk" 6 betreft.
DIt probleem komt mogelijk ook elders in deze PDF voor. Zie bijvoorbeeld pagina 73/74.

1.2 Op tijd gebaseerde media

1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen) (Niveau A)

Voor media met vooraf opgenomen louter-geluid en vooraf opgenomen louter-videobeeld is het volgende waar, behalve als de audio of video een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld:

  • Vooraf opgenomen louter-geluid: Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media dat equivalente informatie geeft voor vooraf opgenomen louter-geluid content.
  • Vooraf opgenomen louter-videobeeld: Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of een geluidsspoor dat equivalente informatie geeft voor vooraf opgenomen louter-videobeeld content.

Informatie over succescriterium 1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen)


Uitkomst: Niet aanwezig

1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen) (Niveau A)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle vooraf opgenomen audiocontent in gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.

Informatie over succescriterium 1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)


Uitkomst: Voldoende

1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen) (Niveau A)

Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of audiodescriptie van de vooraf opgenomen videocontent geleverd voor gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.

Informatie over succescriterium 1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen)


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Voor video en audio geldt de tijdelijke uitzonderingsregel. (zie Leeswijzer)
Op de homepage is een video met als bijschrift "Woningvoorraad en nieuwbouw". Als de video begint, dan wordt er een vraag getoond: "Hoeveel woningen zijn er gebouwd?". Deze tekst staat niet in de omschrijving bij de video ("Woningvoorraad en nieuwbouw") en wordt ook niet genoemd in de video. Dit geldt ook voor de naam van de spreker die in beeld komt en de tekst in beeld in de laatste seconden van de video "CBS Voor wat er feitelijk gebeurt". Zie ook SC 1.2.5.

Op de homepage is een video met als bijschrift "Aantal Vakbondsleden". Hier wordt de naam van de spreker die in beeld komt niet genoemd. Ook de tekst "CBS Voor wat er feitelijk gebeurt" is niet in geluid of in tekst bij de video aanwezig. Het grootste probleem zit in de video op 0:34. Dan verschijnt de vraag "Waarom is men geen lid van de vakbond?". De spreker geeft direct antwoord op deze vraag. Als je de vraag niet kan zien is niet duidelijk waar het antwoord over gaat. Zie ook SC 1.2.5.

1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live) (Niveau AA)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle live audiocontent in gesynchroniseerde media.

Informatie over succescriterium 1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)


Uitkomst: Niet aanwezig

1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen) (Niveau AA)

Er wordt een audiodescriptie geleverd voor alle vooraf opgenomen videocontent in gesynchroniseerde media.

Informatie over succescriterium 1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen)


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Voor video en audio geldt de tijdelijke uitzonderingsregel. (zie Leeswijzer)
Op de homepage is een video met als bijschrift "Woningvoorraad en nieuwbouw". Als de video begint, dan wordt er een vraag getoond: "Hoeveel woningen zijn er gebouwd?". wordt niet genoemd in de video en er is ook geen extra audiospoor aanwezig waarion dit gezegd wordt. Dit geldt ook voor de naam van de spreker die in beeld komt en de tekst in beeld in de laatste seconden van de video "CBS Voor wat er feitelijk gebeurt". Zie ook SC 1.2.3.

Op de homepage is een video met als bijschrift "Aantal Vakbondsleden". Hier wordt de naam van de spreker die in beeld komt niet genoemd. Ook de tekst "CBS Voor wat er feitelijk gebeurt" is niet in geluid in de video aanwezig. Het grootste probleem zit in de video op 0:34. Dan verschijnt de vraag "Waarom is men geen lid van de vakbond?". De spreker geeft direct antwoord op deze vraag. Als je de vraag niet kan zien is niet duidelijk waar het antwoord over gaat. Ook een extra geluidsspoor waarin dit alles wordt vermeld ontbreekt. Zie ook SC 1.2.3.

1.3 Aanpasbaar

1.3.1 Info en relaties (Niveau A)

Informatie, structuur en relaties overgebracht door presentatie kunnen door software bepaald worden of zijn beschikbaar in tekst.

Informatie over succescriterium 1.3.1 Info en relaties


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de homepage staat een blok "Uitgelicht". De items zijn opgemaakt als koppen (h3). Dit is hier niet goed, omdat koppen altijd content moeten bevatten. Maak hier een lijst van links van.
Bij het blok "Verwacht" kan de kop (h3) wel gebruikt worden omdat daar elke kop content bevat, namelijk de datum.

In de footer van elke pagina zijn links opgenomen die beginnen met een kop (vette tekst). Deze zijn gemarkeerd met het p-element. Hiervor moeten h-elementen gebruikt worden, bijvoorbeeld h2 of h3.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… geeft het resultaat een blokje met "aanbevolen" weer. Er is geen duidelijk relatie gelegd tussen "aanbevolen" en het bijbehorend resultaat. Dit zou bijvoorbeeld door middel van een kopje ("Aanbevolen") gedaan kunnen worden.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/over-ons/organisatie/… wordt een tabel gebruikt. De tabel bevat koppen die met het <strong> vet zijn gemaakt. Markeer deze als tabelkoppen via <thead> en <th>.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/zoeken/ bevindt zich onder de resultaten navigatielinks om naar de andere resultatenpagina's te kunnen gaan. Dit is nu niet als een opsomming opgemaakt, nu staan de links achter elkaar zonder opmaak. Beter is om de links in een lijst te zetten (met ul en li) en de lijst een naam te geven, bijvoorbeeld: Overige zoekresultaten.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… staan 2 grafieken die dezelfde naam hebben, namelijk "Slachtoffers moord en doodslag". Geef de grafieken unieke namen, bijvoorbeeld "Slachtoffers moord en doodslag, mannen en vrouwen" en "Slachtoffers moord en doodslag, 3 grote steden".

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… is niet bij iedere grafiek duidelijk dat het om percentages gaat. Dit is een toegankelijkheidsprobleem als dit bijvoorbeeld bij mouseover wel duidelijk gemaakt wordt. Zie bijvoorbeeld de 2e grafiek "Slachtoffers moord en doodslag, relatie met (vermoedelijke) dader, 2018".

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… staat onder de video een tekst "Aantal Vakbondsleden". Deze is opgemaakt met een h3-element. Deze tekst mag geen kop zijn, omdat deze kop geen onderliggende gerelateerde content heeft. Dit geldt ook voor "Uitgelicht"; dit moet een lijst met items zijn, maar mogen geen koppen (h3) zijn.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… is een knop "Toon: Alle thema's" aanwezig die uitvouwbaar is. De naam of de functie van de knop is niet duidelijk voor mensen die het scherm niet kunnen zien.
Dit geldt ook voor de knop "2020" op www-acc9.outputteam.party/nl-nl/reeksen/…. Er zijn meer problemen met deze knoppen zie o.a. SC 4.1.2.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… wordt in de tabel het weeknummer en de datum getoond. De nummering is steeds eenmalig en geldt voor elke onderliggende lege cel. Voor mensen die het scherm niet kunnen zien is zo lastig te bepalen welke week en welke datum op een bepaalde regel van toepassing is in de tabel waar lege cellen staan. Dit kan opgelost worden door in de lege cel het weeknummer of de datum te plaatsen zodat deze wel beschikbaar is voor hulpsoftware maar niet visueel zichtbaar is.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… zijn de knoppen "Toon" en de knoppen om de pagina te delen op social media boven in de tabel opgenomen in de tabelkop. Deze functie zijn geen koppen en vormen geen onderdeel van de tabel data. Haal deze functionaliteit uit de tabel, zodat de echte koppen een goede relatie hebben met de rest van de tabel.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… zijn de onderwerpen klikbaar. Als je het onderwerp van zo'n regel openklikt verschijnt er tekst. Deze teksten zijn gemarkeerd met het span-element en zijn mogelijk daardoor niet duidelijk omdat het lijkt of alles op één regel staat. Gebruik p-elementen om de alinea's te scheiden. (Vervang van het getoonde tekstblok de hele span door een div).

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/statistische-methoden/throughput/throughput/… is een deel van de content niet goed opgemaakt. De koppen en de opsommingen hebben geen correcte opmaakcodes waardoor de structuur van de content moeilijk is te bepalen voor mensen die het scherm niet kunnen zien. Maak gebruik van h2-, h3- en ul- en li-elementen om de content een goede structuur te geven.

Op elke pagina is een knop "Uw mening". Als je deze opent krijg je een feedbackformulier. In het feedbackformulier kun je een waardering geven van 0-5 sterren. Voor hulpsoftware wordt deze informatie slechts duidelijk gemaakt via 1 tot en met 5. Het is niet duidelijk dat de score 5 de hoogste score is.

Op elke pagina is een knop "Uw mening". Als je deze opent krijg je een feedbackformulier. In het feedbackformulier wordt gebruik gemaakt van h3 voor "Wat vindt u van deze pagina?" en h4 voor "Wat wilt u met ons delen?"
Logischer is om de eerste als fieldset te markeren. De tweede met label. Dat maakt de code ook eenvoudiger.

Voor PDF geldt de tijdelijke uitzonderingsregel. (zie Leeswijzer)
Het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/cbs/over-ons/organisatie/… bevat geen codes en er is daarom geen informatie beschikbaar voor hulpsoftware (bijvoorbeeld screenreaders). Zorg ervoor dat PDF's gecodeerd zijn zodat koppen en paragrafen en alternatieve tekst bij afbeeldingen door hulpsoftware herkend wordt.

1.3.2 Betekenisvolle volgorde (Niveau A)

Als de volgorde waarin content wordt gepresenteerd van invloed is op zijn betekenis, kan een correcte leesvolgorde door software bepaald worden.

Informatie over succescriterium 1.3.2 Betekenisvolle volgorde


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/over-ons/… wordt een tabel gebruikt om de 2 adressen naast elkaar te tonen. De regels worden van links naar rechts gelezen, waardoor de gegevens van Heerlen en Den Haag om en om worden voorgelezen. Op een gegeven moment is dan niet duidelijk meer wat bij welke plaats hoort.
Overigens kan je in het geval dat je een van de twee adresgegevens zou willen kopiëren en plakken niet direct één van de twee adresgegevens over kunnen nemen. Dit laatste is overigens geen toegankelijkheidsprobleem.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/cijfers/detail/… wordt veel gebruik gemaakt van span-elementen. Als je meerdere span-elementen achter elkaar gebruikt, worden de woorden aan elkaar geplakt. Zo krijg je in rij 2: GrondgebruikOppervlakteCultuurgrond. Zorg dat er achter elk woord in de span een spatie staat, zodat er ruimte tussen de woorden ontstaat. Dit is een best-practice.

1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen (Niveau A)

Instructies die geleverd worden om content te begrijpen en te bedienen zijn niet alleen afhankelijk van zintuiglijke eigenschappen van componenten zoals vorm, kleur, omvang, visuele locatie, oriëntatie of geluid.

Informatie over succescriterium 1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/deelnemers-enquetes/deelnemers-enquetes/bedrijven/formulier-paginas/… wordt verwezen naar een ander deel van de pagina: "LET OP: klik rechts op 'Overzicht uitsteldata'... ". Mensen die het scherm niet kunnen zien kunnen niet bepalen waar deze content staat.
Overigens is op de mobiele versie de content "rechts" niet aanwezig, maar is de content naar onder verplaatst.

1.3.4 Weergavestand (Niveau AA)

De content beperkt de weergave en bediening niet tot een enkele presentatie-oriëntatie, zoals staand of liggend, tenzij een specifieke presentatie-oriëntatie essentieel is.

Informatie over succescriterium 1.3.4 Weergavestand


Uitkomst: Voldoende

1.3.5 Identificeer het doel van de input (Niveau AA)

Het doel van elk invoerveld waarmee informatie van de gebruiker wordt verzameld, kan door software bepaald worden wanneer:

  • Het invoerveld een doel dient dat is geïdentificeerd in de paragraaf Inputdoelen voor Componenten van de Gebruikersinterface; en
  • De content wordt geïmplementeerd met behulp van technologieën die ondersteuning bieden bij het identificeren van de verwachte betekenis van formulier-invoergegevens.

Informatie over succescriterium 1.3.5 Identificeer het doel van de input


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… staat een invoerformulier waar de bezoeker onder andere de naam en het e-mailadres kan invullen. Het doel van deze en een aantal andere velden moet programmatisch kunnen worden bepaald zodat velden automatisch kunnen worden ingevuld, of zodat extra hulp geboden kan worden bij het invullen. Dat ontbreekt hier. Dit kan door het attribuut "autocomplete" aan de input-elementen toe te voegen. Bijvoorbeeld voor <naam>: autocomplete="name" en e-mailadres: autocomplete="email".
Een overzicht van de velden waarvoor dit van toepassing is vind je hier: www.w3.org/tr/wcag21/.
Dit probleem komt ook voor op www-acc9.outputteam.party/nl-nl/deelnemers-enquetes/deelnemers-enquetes/bedrijven/formulier-paginas/…

1.4 Onderscheidbaar

1.4.1 Gebruik van kleur (Niveau A)

Kleur wordt niet als het enige visuele middel gebruikt om informatie over te brengen, een actie aan te geven, tot een reactie op te roepen of een visueel element te onderscheiden.

Informatie over succescriterium 1.4.1 Gebruik van kleur


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… staan grafieken. Daar worden de gegevens alleen door kleur onderscheiden. Maak gebruik van achtergrondpatronen zodat de verschillende onderdelen ook in vorm te onderscheiden zijn. Omdat er bij elke grafiek een tabel met de getallen zichtbaar gemaakt kan worden is dit een toegankelijk alternatief te noemen en wordt daarom niet op dit punt afgekeurd. Trends zijn natuurlijk beter te herkennen uit een grafiek dan uit een tabel.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… zijn onderwerpen die onder embargo zijn. Als je het onderwerp van zo'n regel openklikt verschijnt er tekst met de regel "Beschikbaar onder embargo". Het woord embargo is klikbaar, maar de link is niet in vorm herkenbaar. Zorg dat tekst in lopende tekst te onderscheiden is van de rest van de tekst, bijvoorbeeld door de link te onderstrepen.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/visualisaties/… zijn de verschillende aantallen door middel van gekleurde bolletjes te bepalen. Niet iedereen kan zo de kleurverschillen zo goed bepalen. Zorg dat dit ook in vorm zichtbaar wordt gemaakt.

Voor PDF geldt de tijdelijke uitzonderingsregel. (zie Leeswijzer)
In het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/_pdf/2020/03/… zijn in de grafieken op bijvoorbeeld pagina 28 en 29 lijnen en balken alleen door verschillende kleuren herkenbaar (blauw, groen en soms oranje). Mensen met bepaalde kleurenblindheid kunnen het onderscheid niet maken. Zorg dat de lijnen en balken ook door vorm (patronen) te onderscheiden zijn.

1.4.2 Geluidsbediening (Niveau A)

Als een geluidsweergave op een webpagina automatisch meer dan 3 seconden speelt, is er of een mechanisme beschikbaar om de geluidsweergave te pauzeren of te stoppen, of er is een mechanisme beschikbaar om het geluidsvolume onafhankelijk van het overall systeemvolume te regelen.

Informatie over succescriterium 1.4.2 Geluidsbediening


Uitkomst: Niet aanwezig

1.4.3 Contrast (minimum) (Niveau AA)

De visuele weergave van tekst en afbeeldingen van tekst heeft een contrastverhouding van ten minste 4,5:1, behalve in de volgende gevallen:

  • Grote tekst: Grote tekst en afbeeldingen van grote tekst hebben een contrastverhouding van ten minste 3:1;
  • Incidenteel: Tekst of afbeeldingen van tekst die deel zijn van een inactieve component van de gebruikersinterface, die puur decoratief zijn, die voor niemand zichtbaar zijn, of die onderdeel zijn van een afbeelding die significant andere visuele content bevat, hebben geen contrasteis.
  • Woordmerken: Tekst die onderdeel is van een logo of merknaam heeft geen contrasteis.

Informatie over succescriterium 1.4.3 Contrast (minimum)


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… staan grafieken waar je een filter aan kan zetten. Bijvoorbeeld bij de eerste grafiek waar je kan kiezen om enkel de grafiek voor de mannen te tonen. Het niet geselecteerde item "Vrouwen" wordt nu lichtgrijs. Het contrast is 1,6:1 waar dit 4,5:1 moet zijn.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… wordt gebruik gemaakt van een placeholder in het veld "Name". Het contrast van de placeholder is 2,8:1 waar dit 4,5:1 moet zijn.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… wordt bij een fout een foutmelding getoond in rood-oranje. Het contrast van foutmelding is 3,6:1 waar dit 4,5:1 moet zijn. De reeds getypte foutieve tekst, bijvoorbeeld bij e-mailadres wordt rood met een roze achtergrond. Dit contrast is ook te laag.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/deelnemers-enquetes/deelnemers-enquetes/bedrijven/formulier-paginas/… is een gekleurd blok "Direct naar" (oranje). Bij inzoomen wordt voor een kleinere lettertype gekozen. Het contrast is te laag voor de kleinere letters. Het oranje op wit is 3,8:1 waar dit 4,5:1 moet zijn.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/deelnemers-enquetes/deelnemers-enquetes/bedrijven/formulier-paginas/… wordt gebruik gemaakt van de Captcha-functie. Als je deze hebt aangevinkt en te lang wacht verschijnt er een melding dat je de checkbox opnieuw moet aanvinken. Deze rode melding op grijze achtergrond heeft een te laag contrast. Het rood op grijs is 3,8:1 waar dit 4,5:1 moet zijn.

Op elke pagina is een knop "Uw mening". Als je deze opent krijg je een feedbackformulier. In het feedbackformulier kan je door middel van sterren de waardering gevn. Het contrast van de sterren is te laag 2,9:1 waar dit 3:1 moet zijn.

Op elke pagina is een knop "Uw mening". Als je deze opent krijg je een feedbackformulier. In het feedbackformulier kan je door middel van sterren de waardering geven. Eronder staat tekst met een blauwe link. Het contrast van het blauw op wit is te laag 2,9:1 waar dit 4,5:1 moet zijn.

1.4.4 Herschalen van tekst (Niveau AA)

Behalve voor ondertitels voor doven en slechthorenden en afbeeldingen van tekst, kan tekst zonder hulptechnologie tot 200% geschaald worden zonder verlies van content of functionaliteit.

Informatie over succescriterium 1.4.4 Herschalen van tekst


Uitkomst: Voldoende

Bevindingen: Algemene opmerking: Op kleinere beeldschermen zorgen de kop die in beeld blijft (de "sticky header") en de altijd zichtbare feedback-knop ervoor dat er heel weinig ruimte overbljft voor content. Bij inzoomen staat de feedback knop regelmatig irritant over delen van tekst heen. Door te scrollen kan je de tekst wel in een zichtbaar deel krijgen (toegankelijk alternatief) maar dat is niet handig.

1.4.5 Afbeeldingen van tekst (Niveau AA)

Als de gebruikte technologieën de visuele weergave tot stand kunnen brengen, wordt tekst gebruikt in plaats van afbeeldingen van tekst om informatie over te brengen, behalve in de volgende gevallen:

  • Aanpasbaar: De afbeelding van tekst kan visueel aangepast worden aan de eisen van de gebruiker;
  • Essentieel: Een specifieke weergave van tekst is essentieel voor de informatie die wordt overgebracht.

Informatie over succescriterium 1.4.5 Afbeeldingen van tekst


Uitkomst: Voldoende

1.4.10 Reflow (Niveau AA)

Content kan zonder verlies van informatie of functionaliteit en zonder te moeten scrollen in twee dimensies, worden weergegeven voor:

  • Verticaal scrollbare content met een breedte gelijkwaardig aan 320 CSS-pixels;
  • Horizontaal scrollbare content met een hoogte gelijkwaardig aan 256 CSS-pixels.

Met uitzondering van delen van de content die voor het gebruik of de betekenis een tweedimensionale lay-out vereisen.

Informatie over succescriterium 1.4.10 Reflow


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… verschijnt bij een scherm vergelijkbaar met 320 pixels breed en 256 pixels hoog een horizontale balk. Dat mag niet. De feedback-knop en de kop die in beeld blijft, maakt de mogelijkheid om iets correct in te vullen erg klein.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/errors/… is bij een scherm vergelijkbaar met 320 pixels breed en 256 pixels hoog niet alle content zichtbaar. Een deel van de content valt weg achter "Uw mening".

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/cijfers/detail/… is de tabel moeilijk bereikbaar tot niet leesbaar.

1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content (Niveau AA)

De visuele weergave van het volgende heeft een contrastverhouding van ten minste 3:1 ten opzichte van aangrenzende kleuren:

  • Componenten van de gebruikersinterface: Visuele informatie die vereist is om componenten van de gebruikersinterface en statussen te identificeren, met uitzondering van inactieve componenten of componenten waarvan de weergave van de component wordt bepaald door de user agent en niet wordt aangepast door de auteur;
  • Grafische objecten: Delen van afbeeldingen die vereist zijn om de content te begrijpen, behalve wanneer een specifieke weergave van afbeeldingen essentieel is voor de informatie die wordt overgebracht.

Informatie over succescriterium 1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… hebben de grijze randen van de invoervelden op wit een te laag contrast 1,3:1 waar dit 3:1 moet zijn.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… zijn 2 grijze knoppen "Subscribe" en "Unsubscribe" op wit met een te laag contrast 1,3:1 waar dit 3:1 moet zijn.

Als je op de zoekknop drukt verschijnt er een zoekbox. De grijze knop in het invulveld heeft een te laag contrast 1,6:1 waar dit 3:1 moet zijn.
Ook als de focus van het invoerveld verdwijnt wordt deze grijs met een te laag contrast 1,6:1 waar dit 3:1 moet zijn.

Voor PDF geldt de tijdelijke uitzonderingsregel. (zie Leeswijzer)
In het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/_pdf/2020/03/… worden op meerder pagina's grafieken gebruikt, zoals op pagina 28 en 29. De gebruikte kleuren (groen, blauw en oranje) hebben allemaal een te laag contrast. Oranje op wit is 2,6:1 waar dit 3:1 moet zijn. Groen op wit is 2,8:1 waar dit 3:! moet zijn. Het lichtblauw op wit is 2,4:1 waar dit 3:1 moet zijn.

In het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/_pdf/2020/03/… worden voor de koppen kleuren gebruikt, zoals de groene kop op pagina 28. Groen op wit is 2,8:1 waar dit 3:1 voor koppen moet zijn en 4,5:1 voor de bijschriften bij de grafieken (bijvoorbeeld Figuur 3.2).
Ook op hetvoorblad is het contrast van witte tekst op groen net zo laag.

1.4.12 Tekstafstand (Niveau AA)

Bij content die wordt geïmplementeerd met opmaaktalen die de volgende stijleigenschappen voor tekst ondersteunen, is er geen sprake van verlies van content of functionaliteit door het instellen van alle volgende, en door het niet wijzigen van andere stijleigenschappen:

  • Regelhoogte (regelafstand) naar minstens 1,5 keer de lettergrootte;
  • Afstand tussen alinea's naar minstens 2 keer de lettergrootte;
  • Letterafstand (spatieren van letters) naar minstens 0,12 keer de lettergrootte;
  • Spatieren van woorden naar minstens 0,16 keer de lettergrootte.

Uitzondering: Menselijke talen en scripts die geen gebruik maken van een of meer van deze stijleigenschappen voor tekst in schriftelijke tekst, kunnen voldoen aan de eisen door alleen gebruik te maken van de eigenschappen die bestaan voor de betreffende combinatie van taal en script.

Informatie over succescriterium 1.4.12 Tekstafstand


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op alle pagina's gaat het laatste woord van het menu "Corporate" naar de volgende regel en komt dan over andere tekst heen. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij een schermbreedte van 1024 pixels.

1.4.13 Content bij hover of focus (Niveau AA)

Wanneer aanvullende content zichtbaar wordt en daarna weer verborgen, door het gebruik van hover met de aanwijzer of focus met het toetsenbord, gelden de volgende zaken:

  • Sluiten: Er is een mechanisme beschikbaar waarmee de aanvullende content kan worden gesloten zonder de aanwijzer hover of de toetsenbordfocus te verplaatsen, tenzij de aanvullende content een invoerfout communiceert of andere content niet verbergt of vervangt;
  • Aanwijsbaar: Wanneer een aanwijzer hover aanvullende content kan activeren, dan kan de aanwijzer over de aanvullende content worden bewogen zonder dat deze verdwijnt;
  • Aanhouden: De aanvullende content blijft zichtbaar totdat de oorzaak voor de hover of focus is verwijderd, de gebruiker de content sluit of de informatie niet langer geldig is.

Uitzondering: De visuele weergave van de aanvullende content wordt beheerd door de user agent en wordt niet aangepast door de auteur.

Informatie over succescriterium 1.4.13 Content bij hover of focus


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… is een knop "Toon: Alle thema's" aanwezig die als je er met de muis overheen gaat een keuzemenu uitvouwt. Dit uitvouwmenu zou je met het toetsenbord kunnen sluiten. Bijvoorbeeld met de Esc-toets.
Dit geldt ook voor de knop "2020" op www-acc9.outputteam.party/nl-nl/reeksen/…. Er zijn meer problemen met deze knoppen. Zie SC 1.3.1, SC 1.4.13 en SC 4.1.2.

2. Bedienbaar

2.1 Toetsenbordtoegankelijk

2.1.1 Toetsenbord (Niveau A)

Alle functionaliteit van de content is bedienbaar via een toetsenbordinterface zonder dat afzonderlijke toetsaanslagen aan tijd gebonden zijn, behalve als de onderliggende functie een invoer vereist die afhangt van het pad dat de gebruiker aflegt en niet alleen van de eindpunten.

Informatie over succescriterium 2.1.1 Toetsenbord


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Het menu op elke pagina ("Cijfers", "Arbeid en inkomen", ...) vuwt uit als je met de muis overheen gaat. Met toetsenbord zijn de submenu-items niet bereikbaar.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… verdwijnt als je ver genoeg inzoomt de keuzes met checkboxen. Hiervoor in de plaats verschijnt er een link "Verfijn de resultaten". Deze is met toetsenbord niet bereikbaar.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… zijn grafieken gemaakt met Highcharts te zien. Rechtsboven in de hoek heeft iedere grafiek een knopje met 3 streepjes. Als je hier met de muis op klikt verschijnt er een menu om de afbeelding te kunnen afdrukken of downloaden. Deze knop is niet bereikbaar met het toetsenbord.
Het mouseover-effect in Highcharts is bij de eerste staafdiagram "Slachtoffers moord en doodslag" niet te bedienen met toetsenbord. De enige extra informatie die je hier te zien krijgt is dat de cijfers percentages zijn. Als die informatie elders bij de grafiek werd uitgelegd dan bieden de mouseover-tooltips geen extra informatie (in dit geval!) en hoeven ze niet per se toegankelijk gemaakt te worden. De tabel eronder is dan het toegankelijke alternatief.
In de andere grafieken komen dezelfde soort fouten voor.
Tot slot biedt de Highcharts meer bedieningsmogelijkheid met de muis. Zo kan je bij de staafdiagram "Slachtoffers moord en doodslag" op "Mannen" of op "Vrouwen" klikken waarna je de cijfers van enkel de mannen of de vrouwen te zien krijgt. Dit is ook met toetsenbord niet te bedienen. WCAG-technisch gezien is de onderliggende tabel een toegankelijk alternatief, maar mooier is om deze informatie ook bruikbaar te maken met toetsenbord. Dit is technisch niet heel moeilijk.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… is een knop "Toon: Alle thema's" aanwezig die uitvouwbaar is. Er is gebruik gemaakt van een a-element. Links zijn enkel met de Enter-toets te activeren. Knoppen zijn met de Enter-toets en de spatiebalk te bedienen. Door deze link een role="button" te geven krijgt een persoon die gebruik maakt van voorleessoftware het idee dat hier een knop gebruikt is. De spatiebalk werkt echter niet.
Dit geldt ook voor de knop "2020" op www-acc9.outputteam.party/nl-nl/reeksen/….
Als ik de screenreader opstart werkt de knop helemaal niet meer met toetsenbord. Ik ben er nog niet achter of dit aan het JavaScript ligt of aan de screenreader (NVDA in dit geval).
Er zijn meer problemen met deze knop. Zie o.a. SC 1.3.1, SC 1.4.13 en SC 4.1.2.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/visualisaties/… kun je per gemeente het aantal verjaardagen per dag opvragen. Als je met de muis over de bolletjes gaat zie je de precieze aantallen. Met toetsenbord is deze informatie niet opvraagbaar.

Op elke pagina is een knop "Uw mening". Als je deze opent krijg je een feedbackformulier. In het feedbackformulier zijn er 3 keuzes, maar slechts 2 zijn er bereikbaar met het toetsenbord:
"Ik wil mijn mening geven over een deel van de pagina." is niet te activeren met toetsenbord.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/cijfers/detail/… wordt in de th-elementen hele lange titles gebruikt. Deze teksten zijn haast onleesbaar en de content is niet op elk device of met het toetsenbord bereikbaar.

2.1.2 Geen toetsenbordval (Niveau A)

Als de toetsenbordfocus met de toetsenbordinterface verplaatst kan worden naar een component van de pagina, dan kan de focus ook met alleen de toetsenbordinterface weer van dat component weg worden bewogen. En, als er meer nodig is dan de standaard pijl- of tabtoetsen of andere standaard methoden om de focus te verplaatsen, dan wordt de gebruiker geïnformeerd over de manier waarop de focus kan worden verplaatst.

Informatie over succescriterium 2.1.2 Geen toetsenbordval


Uitkomst: Voldoende

2.1.4 Enkel teken sneltoets (Niveau A)

Wanneer een sneltoets in content wordt geïmplementeerd door alleen letters (inclusief hoofdletters en kleine letters), leestekens, cijfers of symbolen te gebruiken, geldt ten minste één van de volgende zaken:

  • Uitzetten: Er is een mechanisme beschikbaar waarmee de sneltoets kan worden uitgezet;
  • Opnieuw toewijzen: Er is een mechanisme beschikbaar om de sneltoets opnieuw toe te wijzen aan één of meerdere niet-afdrukbare tekens (bijvoorbeeld Ctrl, Alt, enz.);
  • Alleen actief bij focus: De sneltoets voor een component van de gebruikersinterface is alleen actief wanneer de betreffende component de focus heeft.

Informatie over succescriterium 2.1.4 Enkel teken sneltoets


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de homepage onder het kopje CBS-video is gebruik gemaakt van de videospeler van YouTube. Youtube gebruikt sneltoetsen zoals F voor full screen als de video acief is. Deze toetsen zijn niet uit te schakelen. Zorg ervoor dat deze toetsen niet actief zijn. Dit kan door een parameter aan de aanroep van de video toe te voegen, namelijk disablekb=1.

2.2 Genoeg tijd

2.2.1 Timing aanpasbaar (Niveau A)

Voor elke tijdslimiet die door de content wordt ingesteld, geldt ten minste één van de volgende zaken:

  • Uitzetten: De gebruiker kan de tijdslimiet uitzetten voordat die wordt bereikt; of
  • Aanpassen: De gebruiker mag de tijdslimiet aanpassen voordat deze is verstreken over een bereik van ten minste tien keer de standaardinstelling; of
  • Verlengen: De gebruiker wordt gewaarschuwd voor de tijd afloopt en krijgt ten minste 20 seconden om de tijdslimiet met een eenvoudige handeling te verlengen (bijvoorbeeld, "druk op de spatiebalk"), en de gebruiker mag de tijdslimiet ten minste tien keer verlengen; of
  • Real-time uitzondering: De tijdslimiet is onderdeel van een realtime gebeurtenis (een veiling bijvoorbeeld) en er is geen alternatief voor de tijdslimiet mogelijk; of
  • Essentiële uitzondering: De tijdslimiet is essentieel en verlenging zou de activiteit ongeldig maken; of
  • 20 uur uitzondering: De tijdslimiet is langer dan 20 uur.

Informatie over succescriterium 2.2.1 Timing aanpasbaar


Uitkomst: Voldoende

2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen (Niveau A)

Voor alle bewegende, knipperende, scrollende of automatisch actualiserende informatie gelden alle volgende zaken:

  • Bewegen, knipperen, scrollen: Voor bewegende, knipperende of scrollende informatie die (1) automatisch start, (2) langer dan vijf seconden duurt, en (3) parallel met andere content wordt getoond, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen, tenzij de beweging, knippering of scrolling, onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is en
  • Automatisch actualiserend: Voor elke soort automatisch actualiserende informatie die (1) automatisch start en (2) parallel met andere content wordt gepresenteerd, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen of de frequentie van de actualisering in te stellen, tenzij de automatische actualisering onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is.

Informatie over succescriterium 2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen


Uitkomst: Voldoende

2.3 Toevallen en fysieke reacties

2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde (Niveau A)

Webpagina's bevatten niets wat meer dan drie keer flitst in enige periode van één seconde of de flits is beneden de algemene flits- en rodeflitsdrempelwaarden.

Informatie over succescriterium 2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde


Uitkomst: Niet aanwezig

2.4.1 Blokken omzeilen (Niveau A)

Er is een mechanisme beschikbaar om blokken content die op meerdere webpagina's worden herhaald te omzeilen.

Informatie over succescriterium 2.4.1 Blokken omzeilen


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op vrijwel elke pagina gaat zie je na gebruik van de skiplink niet alle content en dus ook niet waar je terecht bent gekomen. Met de introductie van de "sticky header", de kop die zichtbaar blijft verdwijnt de titel van de pagina onder de kop. Zie bijvoorbeeld op pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… Het woord "Productieplanning" is verstopt. Dit is op te lossen door wat meer ruimte in de hoogte tussen het id="main" en het h1-element te maken.

2.4.2 Paginatitel (Niveau A)

Webpagina's hebben titels die het onderwerp of doel beschrijven.

Informatie over succescriterium 2.4.2 Paginatitel


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Voor PDF geldt de tijdelijke uitzonderingsregel. (zie Leeswijzer)
In het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/_pdf/2020/03/… ontbreekt de titel. Zorg dat hier de titel van het document staat.

In het pdf-bestand www-acc9.outputteam.party/-/media/cbs/over-ons/organisatie/… ontbreekt de titel. Zorg dat hier de titel van het document staat.

2.4.3 Focus volgorde (Niveau A)

Als een webpagina sequentieel genavigeerd kan worden en de navigatiesequenties hebben invloed op de betekenis of het gebruik, dan krijgen focusbare componenten de focus in de juiste volgorde waardoor betekenis en bedienbaarheid behouden blijft.

Informatie over succescriterium 2.4.3 Focus volgorde


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op elke pagina is een knop "Uw mening". Als je deze opent krijg je een feedbackformulier. De focusvolgorde in het feedbackformulier is vreemd. Elementen die niet te bedienen zijn zoals de kop "Uw mening telt" kunnen focus krijgen, maar je kunt er niets mee bedienen.

Het linkdoel kan bepaald worden uit enkel de linktekst of uit de linktekst samen met zijn door software bepaalde linkcontext, behalve daar waar het doel van de link een dubbelzinnige betekenis zou kunnen hebben voor gebruikers in het algemeen.

Informatie over succescriterium 2.4.4 Linkdoel (in context)


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… zijn meerdere links met dezelfde naam die naar verschillende pagina's leiden. Het gaat om 3x "Open data", 3x "Bedrijven" en 4x "Privacy". Zorg dat links naar verschillende pagina's een unieke naam hebben. Zo zou de eerste link met de naam "Open data" beter de naam kunnen krijgen van de titel van de pagina, namelijk "StatLine als open data".

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/statistische-methoden/throughput/throughput/… wordt in de tekst gebruik gemaakt van enkele weinigzeggende links waar ook uit de rest van de zin niet precies is op te maken waar je heen gaat. De belangrijkste is de link "op deze pagina". Ook de link "hier te downloaden" is niet duidelijk, maar het doel is nog enigszins uit de zin op te maken.
Verder staat er in de tekst (LINK 1); maar dat is een redactioneel probleem; de link ontbreekt nog.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/onderzoeksomschrijvingen/aanvullende%20onderzoeksbeschrijvingen/… is een hele alinea met het em-element gemarkeerd. Het em-element gebruik je om een woord of een aantal woorden te versterken. Gebruik het i-element of css-styles om alinea's op een andere manier te tonen.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/classificaties/algemeen/… is een link opgenomen naar een PDF-bestand. De afbeelding heeft een foutieve tekst "PDF icon" en de linkis onduidelijk: "PDF icon (0,2 MB)". Zorg voor een duidelijke naam bij de link. Zie ook SC 1.1.1
Bij de 2e link is dan weer niet duidelijk dat dit een PDF-bestand betreft.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/over-ons/organisatie/… staan een aantal links die onvoldoende aangeven waar de link naartoe gaat. Het gaat om "in deze notitie", "notitie", "deze notitie" en "via deze link". Bij bijvoorbeeld de laatste link zou de linknaam bijvoorbeeld kunnen zijn: "Verstrekkingen CBS nieuwsproducties aan departementen (2016)" en om het mooi te maken erbij vermelden dat het om een PDF-bestand gaat.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/over-ons/website/… bevind zich de link statline.cbs.nl/statweb/ . Deze link staat er 2x in. Vlak voor de link bevindt zich namelijk een lege link met als doe dezelfde pagina. Haal deze lege link weg.

2.4.5 Meerdere manieren (Niveau AA)

Er is meer dan één manier beschikbaar om een webpagina binnen een verzameling webpagina's te vinden, behalve wanneer de webpagina het resultaat is van, of een stap in, een proces.

Informatie over succescriterium 2.4.5 Meerdere manieren


Uitkomst: Voldoende

2.4.6 Koppen en labels (Niveau AA)

Koppen en labels beschrijven het onderwerp of doel.

Informatie over succescriterium 2.4.6 Koppen en labels


Uitkomst: Voldoende

2.4.7 Focus zichtbaar (Niveau AA)

Elke gebruikersinterface die met een toetsenbord te bedienen is, heeft een bedieningswijze waarbij de indicator van de toetsenbordfocus zichtbaar is.

Informatie over succescriterium 2.4.7 Focus zichtbaar


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Houdt er rekening mee dat er in 2020 een nieuwe versie verschijnt van WCAG (versie 2.2). De zichtbaarheid van de focus wordt daarin strenger. Zie www.w3.org/TR/WCAG22/

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/reeksen/… is een knop "2020" aanwezig die uitvouwbaar is. Als je met het toetsenbord door de uitgevouwen content gaat zie je niet waar je bent. Zorg voor een goede outline.

2.5 Input modaliteiten

2.5.1 Aanwijzergebaren (Niveau A)

Alle functionaliteit waarmee bij de bediening gebruik wordt gemaakt van meerpunts- of padgebaseerde gebaren, kan worden bediend met een enkele aanwijzer zonder een padgebaseerd gebaar, tenzij een meerpunts- of padgebaseerd gebaar essentieel is.

Informatie over succescriterium 2.5.1 Aanwijzergebaren


Uitkomst: Voldoende

2.5.2 Aanwijzerannulering (Niveau A)

Voor functionaliteit die kan worden bediend met een enkele aanwijzer, geldt ten minste één van de volgende zaken:

  • Geen down-event: Het down-event van de aanwijzer wordt niet gebruikt om enig onderdeel van de functie uit te voeren;
  • Afbreken of ongedaan maken: De functie wordt voltooid door het up-event en er is een mechanisme beschikbaar om de functie af te breken voordat deze wordt voltooid of om de functie ongedaan te maken als deze is voltooid;
  • Up reversal: Met het up-event wordt elk resultaat van het voorgaande down-event ongedaan gemaakt;
  • Essentieel: Het voltooien van de functie met het down-event is essentieel.

Informatie over succescriterium 2.5.2 Aanwijzerannulering


Uitkomst: Voldoende

2.5.3 Label in naam (Niveau A)

Bij componenten van de gebruikersinterface met labels die tekst of afbeeldingen van tekst bevatten, bevat de naam de tekst die visueel wordt weergegeven.

Informatie over succescriterium 2.5.3 Label in naam


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op elke pagina is een knop "Uw mening" aan de zijkant van het scherm te zien. Door middel van aria-label is er een naam aan deze knop gegeven die niet overeenkomt met wat in beeld zichtbaar is. Namelijk "Usabilla Feedback Button".
Dit geldt ook voor de Engelstalige pagina's zoals www-acc9.outputteam.party/en-gb/about-us/careers-at-cbs/… waar de knop enkel "Feedback" heet.
Als je de mening hebt geopend dan is er een sluitknop bij "Uw mening telt", deze heet: "Close feedback form". Hier zou op de Nederlandstalige pagina's ook een Nederlandse tekst moeten staan.

2.5.4 Bewegingsactivering (Niveau A)

Functionaliteit die kan worden bediend door de beweging van een apparaat of beweging van een gebruiker, kan ook worden bediend met componenten van de gebruikersinterface. De reactie op de beweging kan worden uitgeschakeld om onbedoelde activering te voorkomen, behalve wanneer:

  • Ondersteunde interface: De beweging wordt gebruikt om de functionaliteit te bedienen via een door toegankelijkheid ondersteunde interface;
  • Essentieel: De beweging is essentieel voor de functie en wanneer de reactie op de beweging wordt uitgeschakeld, wordt de activiteit ongeldig gemaakt.

Informatie over succescriterium 2.5.4 Bewegingsactivering


Uitkomst: Voldoende

3. Begrijpelijk

3.1 Leesbaar

3.1.1 Taal van de pagina (Niveau A)

De standaard menselijke taal van elke webpagina kan door software bepaald worden.

Informatie over succescriterium 3.1.1 Taal van de pagina


Uitkomst: Voldoende

3.1.2 Taal van onderdelen (Niveau AA)

De menselijke taal van elke passage of zin in de content kan door software bepaald worden, behalve waar het gaat om eigennamen, technische termen, woorden uit een onbepaalde taal en woorden of zinsdelen die deel zijn gaan uitmaken van het jargon van de onmiddellijk omringende tekst.

Informatie over succescriterium 3.1.2 Taal van onderdelen


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: De 404-pagina www-acc9.outputteam.party/… is een Nederlandstalige pagina, maar bevat ook een Engelstalig deel. In het Engelstalige deel ontbreekt de taalwissel naar het engels (lang="en").

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… bevat het lang-attribuut een ongeldige waarde, en_gb. Dit probleem zit bij het feedback-formulier die zich niet aan standaarden houdt.

3.2 Voorspelbaar

3.2.1 Bij focus (Niveau A)

Als een component van de gebruikersinterface de focus krijgt, dan veroorzaakt dat geen contextwijziging.

Informatie over succescriterium 3.2.1 Bij focus


Uitkomst: Voldoende

3.2.2 Bij input (Niveau A)

Verandering van de instelling van een component van de gebruikersinterface veroorzaakt niet automatisch een contextwijziging, tenzij de gebruiker geïnformeerd is over het gedrag vóór het gebruik van de component.

Informatie over succescriterium 3.2.2 Bij input


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op de zoekpagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… is de mogelijkheid om te filteren. Als je uit het lijstje één checkbox aanklikt wordt direct de pagina ververst. De focus komt daardoor bovenin de pagina. Mensen kunnen daardoor gedesorienteerd raken. Maak gebruik van een knop om de filtering uit te voeren of gebruik asynchrone JavaScript-functionaliteit die de selectie aanpast. Gebruik bij dit laatste ook een "live-region" waar je aan de gebruiker duidelijk maakt dat er iets is gewijzigd (via hulpsoftware).

3.2.3 Consistente navigatie (Niveau AA)

Navigatiemechanismen, die op meerdere webpagina's binnen een verzameling webpagina's herhaald worden, komen elke keer dat ze worden herhaald in dezelfde relatieve volgorde voor, tenzij een verandering wordt geïnitieerd door de gebruiker.

Informatie over succescriterium 3.2.3 Consistente navigatie


Uitkomst: Voldoende

3.2.4 Consistente identificatie (Niveau AA)

Componenten die dezelfde functionaliteit hebben binnen een verzameling webpagina's worden consistent geïdentificeerd.

Informatie over succescriterium 3.2.4 Consistente identificatie


Uitkomst: Voldoende

3.3 Assistentie bij invoer

3.3.1 Foutidentificatie (Niveau A)

Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt, dan wordt het onderdeel waar de fout zit geïdentificeerd en wordt de fout tekstueel aan de gebruiker meegedeeld.

Informatie over succescriterium 3.3.1 Foutidentificatie


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Als je op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… de Captcha niet invult of als je te lang bezig bent met invullen waardoor de Captcha opnieuw moet worden aangevinkt krijg je bij verzenden van het formulier een foutmelding "An error occurred in the form.". Deze foutmelding zegt onvoldoende wat er fout is gegaan en geeft ook geen verbetersuggestie. Zie ook SC 3.3.3

Als je op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… selecteert op een thema waar geen resultaten te zien zijn, verschijnt er bij de Toon-knop een melding "Geen publicaties beschikbaar". Het is nu niet duidelijk welke selectie is gedaan, waardoor het resultaat leeg is. Tijdens het onderzoek gebeurde dit bij het kiezen van "Landbouw" www-acc9.outputteam.party/nl-nl/…

Als je op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… voor "Unsubscribe" kiest en je verstuurd het ingevulde formulier netjes, verschijnt de volgende melding: "We successfully received your message. Thank you for your interest in our subscriptions.". Dit is geen WCAG-probleem; de melding is echter niet duidelijk.

3.3.2 Labels of instructies (Niveau A)

Als de content gebruikersinvoer vereist, dan worden labels of instructies geleverd.

Informatie over succescriterium 3.3.2 Labels of instructies


Uitkomst: Voldoende

3.3.3 Foutsuggestie (Niveau AA)

Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt en suggesties voor verbetering bekend zijn, dan worden de suggesties aan de gebruiker geleverd, tenzij dit de beveiliging of het doel van de content in gevaar zou brengen.

Informatie over succescriterium 3.3.3 Foutsuggestie


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Als je op de pagina www-acc9.outputteam.party/en-gb/… de Captcha niet invult of als je te lang bezig bent met invullen waardoor de Captcha opnieuw moet worden aangevinkt krijg je bij verzenden van het formulier een foutmelding "An error occurred in the form.". Deze foutmelding zegt onvoldoende wat er fout is gegaan en geeft ook geen verbetersuggestie. Zie ook SC 3.3.1

Voor webpagina's die wettelijke verplichtingen of financiële transacties voor de gebruiker uitvoeren, die, door de gebruiker te beheren gegevens in gegevensopslagplaatsen verwijderen of wijzigen, of die antwoorden van de gebruiker verzenden, geldt minstens één van de volgende zaken:

  1. Omkeerbaar: Verzendingen kunnen ongedaan gemaakt worden.
  2. Gecontroleerd: Door de gebruiker ingevoerde gegevens worden gecontroleerd op invoerfouten en de gebruiker wordt de mogelijkheid gegeven om ze te verbeteren.
  3. Bevestigd: Er is een mechanisme beschikbaar voor het beoordelen, bevestigen en verbeteren van informatie voordat de verzending wordt voltooid.

Informatie over succescriterium 3.3.4 Foutpreventie (wettelijk, financieel, gegevens)


Uitkomst: Niet aanwezig

4. Robuust

4.1 Compatibel

4.1.1 Parsen (Niveau A)

In content die geïmplementeerd is met opmaaktalen hebben elementen volledige begin- en eindtags, zijn elementen genest volgens hun specificatie, bevatten elementen geen dubbele attributen en zijn alle ID's uniek, behalve waar de specificatie deze eigenschappen toelaat.

Informatie over succescriterium 4.1.1 Parsen


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op elke pagina is het menu te zien. Hier is veel ARIA gebruikt waaronder aria-popup. Deze is met een foutieve waarde geïmplementeerd. Zie SC 4.1.2 waarin ik adviseer om ARIA in deze context niet zo te gebruiken/

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… is op verschillende plekken de HTML verkeerd opgebouwd. Belangrijkste problemen zijn een b-element die niet gesloten worden, eenn th-element die gesloten wordt maar niet geopend,
p-element icm grafiek

4.1.2 Naam, rol, waarde (Niveau A)

Voor alle componenten van de gebruikersinterface (inclusief, maar niet uitsluitend voor formulierelementen, links en door scripts gegenereerde componenten), kunnen de naam (name) en rol (role) door software bepaald worden; toestanden (states), eigenschappen (properties) en waarden (values) die door de gebruiker ingesteld kunnen worden, kunnen door software ingesteld worden; en kennisgeving van veranderingen in deze items is beschikbaar voor user agents, met inbegrip van hulptechnologieën.

Informatie over succescriterium 4.1.2 Naam, rol, waarde


Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen: Op elke pagina is het menu te zien. Hier is veel ARIA gebruikt zoals role="menubar", role="menu" en aria-haspopup. Gebruik menu enkel voor webapplicaties. Voor websites is dit niet gebruikelijk en niet nodig. Haal deze ARIA eruit.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… zijn grafieken te zien. Onder deze grafieken zijn tabellen verborgen die zichtbaar gemaakt kunnen worden door op een link te klikken "Toon tabel". Er wordt hier teveel gebruik gemaakt van ARIA-attributen waardoor bijvoorbeeld de link niet beschikbaar is voor hulpsoftware. Op de link zit een "aria-expanded", deze is goed. Vervolgens staat er "aria-hidden" die op "true" is gezet. Dit zorgt ervoor dat de tekst niet meer zichtbaar is voor screenreadergebruikers. Die moet weg. De "aria-controls" is niet fout, maar wellicht overbodig omdat de content direct na de bedieningsknop tevorschijn komt.
Op het div-element waarin de datatabel zit, is een aria-attribuut gebruikt die zinloos is. De "aria-expanded" hoort hier niet en staat al gezet op de voorgaande knop "Toon tabel".
Het is ook beter om van de link een knop te maken; een link stuurt je naar een andere pagina of ander deel van de pagina, een knop gebruik je om iets te besturen of te versturen. In dit geval open en sluit je de onderliggende content.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… is een knop "Toon: Alle thema's" aanwezig die uitvouwbaar is. De functie van de knop is niet duidelijk en als op de knop wordt bediend wordt er geen melding gegeven aan hulpsoftware dat er content wordt uit- of ingevouwen (via bijvoorbeeld aria-expanded).
Dit geldt ook voor de knop "2020" op www-acc9.outputteam.party/nl-nl/reeksen/…. Er zijn meer problemen met deze knoppen. Zie SC 1.3.1 en SC 2.1.1 en SC 1.4.13.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/… zijn de onderwerpen klikbaar. Als je het onderwerp van zo'n regel openklikt verschijnt er tekst. De rol van de knop, het kalendertje, het uitklapmechanisme en de status (in- of uitgevouwen) ontbreekt. Maak gebruik van het button-element in plaats van het a-element om zo de knop ook bedienbaar te maken met het toetsenbord. Een link brengt je naar een andere (deel van de) pagina.

Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/visualisaties/… kun je per gemeente het aantal verjaardagen per dag opvragen. Bij "Kies een gemeente" worden de plaatsnamen niet herkend door de screenreader. in de code staat onder andere aria-hiddden="true" waardoor content niet beschikbaar is voor hulpsoftware.. Het gebruik van tabindex zou ook niet nodig moeten zijn.

4.1.3 Statusberichten (Niveau AA)

In content die is geïmplementeerd met opmaaktalen kunnen statusberichten door software bepaald worden met behulp van rol (role) of eigenschappen (properties), zodat hulptechnologieën de berichten aan de gebruiker kunnen presenteren zonder dat ze de focus krijgen.

Informatie over succescriterium 4.1.3 Statusberichten


Uitkomst: Voldoende

Bevindingen: Op de pagina www-acc9.outputteam.party/nl-nl/nieuws/2019/39/… komen grafieken voor waar je kunt filteren. Bijvoorbeeld bij "Slachtoffers moord en doodslag, achtergrond, 2014/2018" zie je de meting van mannen en vrouwen. Als je op "Vrouwen" klikt onder de grafiek, dan verandert de grafiek. Deze verandering wordt niet doorgegeven aan hulpsoftware. Omdat de informatie ook via de tabel is te raadplegen is dit het toegankelijke alternatief en wordt op dit punt ook niet afgekeurd.

Steekproef getoetste webpagina's

Aanvullende opmerkingen

Onderstaande opmerkingen zijn geen onderdeel van het toegankelijkheidsonderzoek.

Op de pagina https://www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/onderzoeksomschrijvingen/korte-onderzoeksomschrijvingen#id=afzet-bestrijdingsmiddelen zijn verschrikkelijk veel onderdelen open te klappen waarbij weinig relevante extra informatie getoond wordt, met uizondering van een extra link.

Op de pagina https://www-acc9.outputteam.party/nl-nl/onze-diensten/methoden/onderzoeksomschrijvingen/korte-onderzoeksomschrijvingen#id=aandelen-beurswaarde is een deel tussen de tekst en de [+] en de [-] niet klikbaar. Het is prettiger als het vlak in de hele breedte klikbaar is vanwege het ogenschijnlijke grijze klikvlak.

Onderbouwing van de evaluatie

Het onderzoek is uitgevoerd op basis van de evaluatiemethode van het W3C, WCAG-EM. Hierbij is gebruik gemaakt van tools en handmatig onderzoek door een expert.

Nederlandse bronnen zijn:

Deze rapportage is grotendeels gemaakt met de online W3C evaluatietool.

Over 200 OK/Jules Ernst

200 OK (Jules Ernst) helpt organisaties om digitale toegankelijkheid te realiseren en te borgen. Dit doet hij door mee te werken in projecten, trainingen en workshops te geven en websites en webapplicaties te onderzoeken op toegankelijkheid. Jules Ernst is adviseur op het gebied van digitale toegankelijkheid sinds 2007.